Stowarzyszenie Kultury Akademickiej ''Instytut Sztuki'' od kilku lat zabiega o adaptację krakowskiego Fortu św. Benedykta na salę koncertową.

Pod protestem przeciwko tej inwestycji podpisało się około 5 tysięcy osób.

Koncepcji sprzeciwiają się okoliczni mieszkańcy, Rada Dzielnicy XIII, a także wiele autorytetów z dziedziny historii sztuki, ochrony zabytków i fortyfikacji.

Spór toczy się o zabytkowy Fort nr 31 św. Benedykt (zbudowany w latach 1853 - 1856 w formie tzw. wieży maksymiliańskiej i jest unikatem na skalę europejską), który inwestor chce nadbudować kopułą i utworzyć pod nią salę koncertową na około 800 miejsc.

Wzniesiony do celów wojskowych przez Austriaków Fort po I wojnie światowej został zaadaptowany na mieszkania.

Taką funkcję pełnił do 1984 r.

Póżniej - opuszczony i zaniedbany - zaczął ulegać coraz większemu zniszczeniu.

W 1991 r. rozpoczął sie jego remont, który trwa do tej pory.

Pod koniec lat 90. miasto ogłosiło przetarg na jego sprzedaż.

Chętni się nie znależli.

Niedługo póżniej z inicjatywą zagospodarowania Fortu wystąpiło Stowarzyszenie ''Instytut Sztuki''.

W 2000 r. Zarząd Miasta Krakowa oddał Stowarzyszeniu w użytkowanie na 25 lat, położoną na wzgórzu Lasoty, działkę o powierzchni ponad 4 ha, zabudowaną Fortem św. Benedykta.

Stowarzyszenie zobowiązało się do ponoszenia nakładów związanych z dokończeniem remontu i adaptacją Fortu na cele kulturalne.

Ideę poparło wiele osób ze świata polityki i nauki, którzy wpisali się na listę Komitetu Społecznego Odbudowy i Rewitalizacji Fortu Św. Benedykta.

Po 4 latach stowarzyszenie przedstawiło koncepcję przebudowy Fortu.

Miała ona polegać m. in. na zaadaptowaniu go na salę widowiskową przykrytą stalowo - szklaną kopułą.

Koncepcji nie zaakceptowały władze konserwatorskie.

Rada Dzielnicy XIII i mieszkańcy protestowali również przeciw budowie parkingu w okolicy Fortu.

Na zlecenie inwestora przygotowano więc projekt kopuły, która byłaby skonstruowana z drewna i okryta blachą.

Parkingi zaplanowano natomiast we wnętrzu wzgórza Lasoty.

Mimo sprzeciwów i negatywnej opinii Rady Dzielnicy XIII w maju 2005 r. prezydent Krakowa wydał decyzję o warunkach zabudowy dla inwestycji.

Jan Janczykowski, małopolski wojewódzki konserwator zabytków, zgodził się natomiast na nadbudowę Fortu (radni Dzielnicy XIII twierdzili, że nie miał innego wyjścia, ponieważ był wtedy podwładnym ministra kultury Waldemara Dąbrowskiego, który popierał projekt, poza tym w tamtym czasie wiceministrem kultury była Agnieszka Odorowicz, była wiceprezes ''Instytutu Sztuki'') pod warunkiem nadzoru konserwatorskiego nad inwestycją i uwzględnieniu wielu zgłoszonych przez niego poprawek do koncepcji.

Protesty jednak nie cichły.

Rada Dzielnicy XIII stanowczo nie zgadzała się na nadbudowę Fortu i drążenie w skałach parkingu.

Podkreślała też, że teren, na którym stoi Fort wraz z przyległymi błoniami na Krzemionkach został przekazany przez miasto ''Instytutowi Sztuki'' z naruszeniem prawa.

Radni z ''Trzynastki'' przekonywali, że tak atrakcyjny teren powinien być w rękach miasta, a nie stowarzyszenia.

W 2005 r. szacowano, że adaptacja Fortu kosztować będzie około 25 mln zł.

''Instytut Sztuki'' w 2004 r. otrzymał - nie mając jeszcze decyzji o warunkach zabudowy - promesę ministra kultury (Waldemara Dąbrowskiego, którego zastępcą była wtedy Agnieszka Odorowicz) do współfinansowania inwestycji z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

Obecny minister kultury Kazimierz Michał Ujazdowski promesę cofnął.

Ostatnio Jan Janczykowski doszedł do wniosku, że nie zgodzi się na nadbudowę Fortu w proponowanym zakresie: - Rzeczoznawcy ministra kultury ocenili, że sam projekt jest na bardzo wysokim poziomie, ale skala nadbudowy jest zbyt duża jak dla tak niepowtarzalnego, jedynego tego typu fortu w Polsce.

Jest też wiele innych uwag do projektu, które nie zostały poprawione.

To spowodowało, że nie zgodzę się na taką inwestycję.

Od tej decyzji inwestor może się odwołać.

Jeżeli tak zrobi, to zapewne kwestię przyszłości Fortu rozstrzygnie minister kultury.

Tekst: (TYM)
Źródło: ''Dziennik Polski'' z dnia 18 stycznia 2007 r.